Khi các tổ chức trên toàn thế giới bàn về việc cải thiện tác động ESG, không phải mọi thông tin được đưa ra đều là sự thật.
Một nghiên cứu gần đây ước tính rằng biến đổi khí hậu sẽ khiến nền kinh tế toàn cầu thiệt hại khoảng 38 nghìn tỷ USD mỗi năm đến năm 2049. Những phát hiện này phù hợp với Báo cáo Rủi ro Toàn cầu mới nhất của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, trong đó không còn liệt kê biến đổi khí hậu như một rủi ro riêng lẻ mà coi đó là một lực lượng cấu trúc nền tảng, hiện đang tác động đến các lĩnh vực rủi ro khác và góp phần làm suy giảm sản xuất kinh tế toàn cầu.
Sự giám sát chặt chẽ hơn đối với các rủi ro môi trường có lẽ không quá bất ngờ, vì năm 2023 chúng ta đã chứng kiến nhiệt độ cao nhất trong lịch sử loài người được ghi nhận, cùng với sự gia tăng chưa từng có về số lượng và mức độ nghiêm trọng của các hiện tượng thời tiết cực đoan. Mỹ đã phải gánh chịu các thảm họa khí hậu và thời tiết với chi phí lên đến 1 tỷ USD hoặc hơn, theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ (NOAA).
Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp, nhà đầu tư và công chúng ngày càng quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề môi trường, xã hội và quản trị (ESG), đặc biệt nhấn mạnh đến yếu tố “môi trường”. Tuy nhiên, trong khi một số tổ chức đang thực sự hướng tới những giá trị tốt đẹp hơn, thì một số khác lại đưa ra những tuyên bố sai lệch và gây hiểu lầm — được biết đến với thuật ngữ “greenwashing” (tẩy xanh) — nhằm thuyết phục công chúng rằng tổ chức của họ thân thiện với môi trường hơn thực tế.
Thật không may, greenwashing khá phổ biến. Năm 2021, Ủy ban Châu Âu và các cơ quan quốc gia đã tiến hành một nghiên cứu liên ngành về các trang web để xác định các trường hợp greenwashing công khai. Kết quả cho thấy, trong hơn một nửa số trường hợp được phân tích, các tổ chức không thể cung cấp đủ thông tin để người tiêu dùng đánh giá mức độ chính xác của các tuyên bố xanh mà họ đưa ra. Năm ngoái, các nhà nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Grantham về Biến đổi Khí hậu và Môi trường đã tiết lộ rằng số lượng vụ việc greenwashing trên toàn thế giới đã gần như tăng gấp đôi trong giai đoạn 2020-2022.
Greenwashing không chỉ đơn thuần là một vấn đề đạo đức — nó mang lại những rủi ro đáng kể về danh tiếng, pháp lý và quy định đối với doanh nghiệp. Trong những năm gần đây, nhiều tập đoàn lớn niêm yết công khai, bao gồm Amazon, Samsung và Walmart, đã trở thành tâm điểm của báo chí quốc gia do bị cáo buộc về hành vi greenwashing. Những tuyên bố môi trường gây hiểu lầm có thể gây tổn thất lớn, không chỉ về tài chính mà còn về niềm tin của công chúng và người tiêu dùng. Trong một trường hợp nổi tiếng, Walmart đã bị Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ (FTC) phạt 3 triệu USD vì tiếp thị sai lệch các sản phẩm dệt may làm từ sợi nhân tạo (rayon) như thể chúng được làm từ tre có nguồn gốc bền vững. Nhằm kiểm soát sự gia tăng của các tuyên bố sai lệch về tính bền vững, Ủy ban Chứng khoán Hoa Kỳ (SEC) đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm vào năm 2021 để xác định các hành vi sai trái liên quan đến ESG. Liên minh Châu Âu (EU) cũng đã thông qua một bộ luật toàn diện nhằm cấm nhiều thực tiễn thương mại liên quan đến greenwashing, với các quy định mới dự kiến có hiệu lực trong khoảng hai năm tới.
Vai trò của Kiểm toán Nội bộ
Sự giám sát ngày càng chặt chẽ của các cơ quan quản lý và công chúng nhấn mạnh tầm quan trọng của các chức năng kiểm toán nội bộ mạnh mẽ nhằm đảm bảo rằng các tuyên bố ESG có thể được xác minh và chính xác.
Các kiểm toán viên nội bộ có trách nhiệm nâng cao và bảo vệ giá trị của tổ chức thông qua việc cung cấp đánh giá, tư vấn và phân tích khách quan dựa trên rủi ro. Dưới đây là một số cách mà kiểm toán viên nội bộ có thể hỗ trợ tổ chức triển khai các sáng kiến môi trường một cách có trách nhiệm và tránh greenwashing:
Luôn cập nhật về bối cảnh quy định và rủi ro đang thay đổi.
Đảm bảo hiểu vững các yêu cầu quy định về báo cáo đang không ngừng thay đổi liên quan đến các vấn đề khí hậu là bước đầu tiên để tránh hoặc khắc phục các trường hợp greenwashing trong tổ chức của bạn. IIA thường xuyên công bố các báo cáo và hướng dẫn nhằm hỗ trợ kiểm toán viên nội bộ theo kịp các quy định mới và những thay đổi trong luật pháp hiện hành liên quan đến tác động khí hậu và tính bền vững. Ví dụ, vào tháng 3, SEC đã ban hành một quy tắc công bố thông tin liên quan đến khí hậu, nhưng sau đó đã bị tạm dừng do các tranh chấp pháp lý đang diễn ra. Sau khi quy tắc này được công bố, The IIA đã phát hành một tuyên bố về quy tắc cuối cùng, nhấn mạnh sự cần thiết của một hệ thống quản trị hiệu quả đối với việc công bố thông tin khí hậu. The IIA cũng đã xuất bản hướng dẫn giúp hiểu các yêu cầu liên quan đến báo cáo môi trường, bao gồm bản tóm tắt các quy định về khí hậu ở EU, cũng như các khung báo cáo mà các doanh nghiệp có thể lựa chọn khi phát triển quy trình báo cáo của riêng họ.
Củng cố các tiêu chuẩn báo cáo chính xác trong tổ chức.
Tính minh bạch là tuyến phòng thủ tốt nhất của tổ chức bạn trước greenwashing. Kiểm toán viên nội bộ nên làm việc chặt chẽ với hội đồng quản trị và ban lãnh đạo để đảm bảo rằng các sáng kiến môi trường và tác động khí hậu được đánh giá chính xác và báo cáo thường xuyên. Điều này bao gồm việc phối hợp với hội đồng quản trị để đặt ra các mục tiêu hành động và phát triển các quy trình toàn diện nhằm theo dõi, báo cáo và công bố tiến độ của tổ chức một cách thường xuyên. Trong các trường hợp đã có các tiêu chuẩn theo dõi và báo cáo về môi trường, nhiệm vụ của bạn là đặt câu hỏi và xác minh độ chính xác của dữ liệu môi trường trong tổ chức. IIA cung cấp một danh mục tài nguyên phong phú để hỗ trợ kiểm toán viên nội bộ triển khai các tiêu chuẩn báo cáo hiệu quả và minh bạch nhằm giảm thiểu rủi ro khi đưa ra các tuyên bố môi trường sai lệch.
Thúc đẩy các thông tin liên lạc hiệu quả, phản ánh chính xác những nỗ lực về môi trường.
Greenwashing trở thành một rủi ro đáng kể trong giai đoạn truyền thông và tiếp thị của một tổ chức. Cuối cùng, chính sự khác biệt giữa những gì được tuyên bố và thực tế đang diễn ra mới tạo nên những tuyên bố môi trường sai lệch. Cách một tổ chức truyền tải các sáng kiến và kết quả bền vững của mình quan trọng không kém bản thân sáng kiến đó. Vai trò của kiểm toán viên nội bộ là giúp các doanh nghiệp tự tin rằng họ đang trình bày những nỗ lực và thành tựu bền vững của mình một cách chính xác và có tác động. Các tuyên bố cần phải rõ ràng, dễ hiểu và quan trọng nhất là được chứng minh bằng dữ liệu — đảm bảo rằng có các kiểm soát nội bộ thích hợp để xác minh các tuyên bố dựa trên những gì đã được theo dõi và báo cáo.
Mặc dù độ chính xác và xác minh của các tuyên bố ESG là ưu tiên hàng đầu, nhưng sự tin cậy có được nhờ đánh giá có thể giúp tổ chức tránh rơi vào tình trạng “green hushing” – tức là quyết định giữ im lặng về các sáng kiến môi trường để tránh sự giám sát. Nếu tính bền vững là một phần quan trọng trong chiến lược của tổ chức bạn, thì công ty nên tự tin trong việc truyền đạt điều đó đến công chúng và các bên liên quan. Sự hỗ trợ từ các chuyên gia cũng có giá trị lớn – khi công bố những cam kết thực sự của tổ chức đối với môi trường, hãy tìm kiếm ý kiến từ các nhà lãnh đạo trong ngành hoặc lời chứng thực từ các chuyên gia về môi trường và khí hậu.
Bạn cũng có thể xây dựng uy tín thông qua các chứng nhận của bên thứ ba, hiện có sẵn cho hầu hết mọi lĩnh vực, từ thiết bị điện tử gia dụng (Energy Star), thực phẩm (Fair Trade Certified) đến công trình xây dựng (LEED).
Luôn cập nhật thông tin.
Như đã đề cập trước đó, bối cảnh quy định và rủi ro khí hậu đang thay đổi nhanh chóng. Hãy đảm bảo rằng bạn và tổ chức của mình luôn cập nhật về số lượng ngày càng tăng của các rủi ro môi trường và các yêu cầu báo cáo ESG. Các công ty niêm yết đối mặt với những yêu cầu báo cáo đặc thù và thường rất phức tạp, điều này tạo ra thêm rủi ro, đặc biệt khi họ có trách nhiệm với các cổ đông.
Kiểm toán viên nội bộ đóng một vai trò quan trọng trong lĩnh vực ESG, giúp tổ chức đảm bảo tuân thủ quy định và đồng thời truyền đạt tác động môi trường một cách chính xác và minh bạch. Khi áp lực từ các cơ quan quản lý và công chúng gia tăng đối với việc thể hiện tiến bộ trong các sáng kiến bền vững, vai trò của kiểm toán viên nội bộ trong việc bảo vệ danh tiếng doanh nghiệp khỏi rủi ro greenwashing cũng sẽ ngày càng trở nên quan trọng.
Nguồn: Internal Auditor Magazine